HALİFELİĞİN KALDIRILMASI

(3 MART 1924)

(Son halife Abdülmecit Efendi)

    Halifelik makamı, islam dininin peygamberi olan hz Muhammed ile başlayan hem İslam dünyasının liderliğini hemde devlet liderliğini üslenen makamın ismidir haliyle hz Muhammed arasından gelenler bu görevi üstlenmişlerdir.

Halifelik makamı Osmanlı devletine Yavuz Sultan Selim'in Memlüklar'i ortadan kaldırıp Abbasi halifeliğine son vermesi ile geçmiştir. Osmanlı devleti bu vakitten sonrada İslam dünyasının liderlik vasfını üstlenmiştir.

Halifeliğin İslam devletlerini birlikte tutan bir fonksiyonu vardı haliyle büyük bir güç gerektiren bir makamdı ve uzun müddet güçlü bir şekilde hüküm sürdükten sonra yavaş yavaş dünya devletleri üzerindeki gücünü yitireren eski başarısı ve gücünü kaybeden Osmanlı devleti zamanla toprak bütünlüğünü koruyamaz ve hatta topraklarını tamamen kaybetme noktasına geldi.

Milli mücadelenin başlatılmasının ardından 1 Kasım 1922 yılında Saltanat kaldırıldı. TBMM, Abdülmecit Efendiyi halife seçti. Fazla vakit geçmeden Atatürk ordu komutanlarına hilafetin kaldırılması konusundaki düşüncelerini açıkladı.

1 Mart 1924'de hazırlanan bir yasa tasarısı ile meclis gündemine getirilerek 3 mart 1924 tarihinde halifelik kaldırıldı ve ardından hanedan üyelerinin yurtdışına çıkarılmaları kararlaştırıldı.

Bu karardan sonra Abdülmecit Efendi, ailesi ve mensupları ile toplam 155 kişi Türkiye'den ayrılı.