LALE DEVRİ VE ISLAHATLAR (1718-1730) 


Osmanlı tarihinde 1718-1730 yılları arasında geçen süreye denir. Osmanlı Devleti'nde, 1718 yılında Avusturya ile imzalanan Pasarofça Antlaşması ile başlayıp, 1730 yılındaki Patrona Halil İsyanı ile sona eren dönemdir. Lale Devri terimi orijinal olarak Yahya Kemal Beyatlı'ya aittir. Fakat bu terimi önemli bir eserinde bahseden Ahmet Refik Bey,Lale Devri teriminin yaygınlaşmasında önemli bir katkı yapmıştır.

 ISLAHATLAR

1. İlk defa Avrupa’ya geçici elçiler gönderildi ( Yirmi sekiz Mehmet Çelebi ).

2. İlk Türk matbaası İbrahim Müteferrika tarafından kuruldu. 1727

3. İstanbul’da ilk defa itfaiye teşkilatı kuruldu. ( Tulumbacı Ocağı ) 1720

4. İlk defa çiçek aşısı uygulandı.

5. Doğu klasikleri ve batı dillerinden bir çok eser Türkçe’ye çevrildi.

6. Kağıt, kumaş ve çini fabrikaları açıldı.

7. Kültür ve sanat alanında bir çok eserler meydana getirildi. Avrupa’dan etkilenilerek rokoko ve barok tarzında eserler yapıldı.

8. Yeni ve büyük kütüphaneler yapılmıştır. ( Enderun Kütüphanesi, Yenicami Kütüphanesi )

AVRUPA’DA MATBAACILIK

 Johann Gutenberg

Bilindiği gibi matbaa Johann Gutenberg tarafından icat edilmiştir. Gutenberg tek tek metal harflerle yüksek baskı tekniğini geliştirmiş. Gutenberg'in bu bulusundan sonra matbaacılık yaygın ve hızlı gelişen bir sektör olmuştur.

 OSMANLI’DA MATBAACILIK

İlk Türk matbaacısı İbrahim Müteferrika’dır. Lale devri olarak bilinen dönemde 1726 yılında ilk Türk Matbaası kurulmuştur .

Her sabah besmeleyle açılır dükkanımız,
Gutenberg’dir dâhi pirimiz üstadımız.

 ÇİÇEK AŞISI 

Avrupa’da vebadan sonra en korkunç hastalık Çiçek hastalığıydı. 18. yüzyılın başlarında her yıl Avrupa ve Asya’da en az yarım milyon insanın bu hastalığa yakalanarak öldüğü bilinmektedir. Özellikle İngiltere’de bir nesil boyunca her 13 kişiden biri çiçek hastalığından ölmüştür. İşte böyle bir durumda, bu korkunç hastalığa çare bulmak isteyen Edward Jenner’dir. (1749-1823) Edward Jenner yaptığı çalışmalar sayesinde çiçek aşısını bulmuştur.Osmanlı Devleti’de çiçek aşısını ilk kez Lale Devrinde ( 1718-1730 ) uygulamıştır.

Edward Jenner

   

İTFAİYE ÖRGÜTÜ ( TULUMBACILAR OCAĞI )

 GERÇEK DAVUT adını alarak Müslüman olan bir Fransız Mühendis, 1715 yılında ilk yangın tulumbası yapar. 1718 yılında Tüfekhane ve Tophane de çıkan yangınlarda yapılan tulumbanın çok büyük yararı görülür. Bunun üzerine padişah III. AHMET ve Sadrazam Damat İbrahim Paşa’nın emirleriyle 1720 yılında Gerçek Davut’un idaresinde Yeniçeri Ocağına bağlı TULUMBACI OCAĞI kurulur. Bu ocak, günümüz modern itfaiyesinin çekirdeğini oluşturur.

                                                               Heeeeyytt !

Karada aslan
Denizde kaplan
Var mı bize yan bakan

BAROK VE ROKOKO MİMARİSİ

 Rokoko: 18. yüzyılın başında Fransa’da görülen kavisli çizgileri bol, gösterişli bir sanat üslubudur. Rokoko 18. yüzyılda Fransa’da ortaya çıkan, gösterişli ve süslemeci bezeme üslubuna verilen isim.

MİNYATÜR VE ÇİNİ SANATLARININ GELİŞİMİ

Levni  (17. yüzyıl sonları, Edirne- 1732, İstanbul, asıl adı Abdülcelil Çelebi, Osmanlı minyatür sanatçısı, halk şairi. Lale Devri’nin yaşamış sanatçı, Osmanlı minyatür sanatının son büyük temsilcisidir. 17. yüzyılda duraklamış olan Osmanlı minyatür sanatına renk, perspektif, betimleme anlayışı ve natüralist öğeleriyle yenilikler getirmiştir. Eserleri, iki boyutlu bir yüzey sanatı olan minyatürle, perspektifi ve ışık gölgeyi kullanan Avrupa resmi arasında bir geçit olarak kabul edilir.

YALOVA’DA KÂĞIT FABRİKASININ AÇILMASI

 İLK DEFA AVRUPA’YA GEÇİCİ ELÇİLİKLERİN GÖNDERİLMESİ

Yirmi Sekiz Celebi Mehmet

 Avrupa’ya giden ilk geçici elçidir. Paris’e gitmiştir. Avrupa’daki gelişmeleri yakından takip edebilmek için gönderilmiştir.

KÜTÜPHANELERİN AÇILMASI

III. Ahmed Kütüphanesi ( Enderun Kütüphanesi ) ve Yeni Camii Kütüphanesi

 Enderun Saray Okulu’nda eğitim gören içoğlanları için vakıf kütüphanesi olarak, Havuz Köşkü’nün yerine Sultan III. Ahmed (1703–1730) tarafından yaptırılmıştır. Enderun Avlusu'nun merkezinde yer alan Saray’ın ilk kütüphanesidir. Kitabede Sultan III. Ahmed’in, içinde kitapların toplanacağı bu binayı, bilim öğrenmeyi özendirmek ve sevap kazanmak için kendi parasıyla yaptırdığı anlatılmaktadır.

ORDU ALANIN DA DÜZENLEMELER  YAPILMIŞTIR

Doğu klasiklerinden ve batı klasiklerinden tercümeler yapılmıştır.

Lale Devri, Türk Rönesansı’nın başlangıcıdır. Vur patlasın, çal oynasın’ dönemi değildir.

Kürşat Ve Kırk Çerisi

Şimdi Kür Şad tek başına kalmıştı. Toluk Tüge kılıçla öldürülmüş, Çıgay Börü at üstünde belinden kavradığı bir Çinli ile birlikte ırmağa düşmüş, Küçlük de andası Yığaç’ın ölümünden sonra onu vuran Çinliyi tepelerken can vermişti.

Kür Şad, ölmüş Çinli yığınları üzerinde tek başına Çin kağanlığına karşı vuruşuyordu. Yalın kılıçtı. Börkü düşmüş, kaftanı parça parça olmuştu. Göğsü açıktı. Göğsünden, alnından, yanaklarından, boynundan kan sızıyor, fakat o yine vuruşuyor, dövüşüyor, çarpışıyordu.

O şimdi yarı tanrı gibi bir şeydi. Ölümü de başka türlü olmalıydı. Kırk kahraman birer birer düştükten sonra o hâlâ ayakta idi. Uzun saçları omuzlarında uçuyor, gözleri kıvılcımlar saçıyor, kolu yıldırım hızıyla kalkıp iniyor, her inişte bir Çinliyi deviriyordu.

En sonra ölüm kızı onun eline bir sağrak sundu. Kür Şad bu acı sağrağı gözünü kırpmadan içti. Atının yelesine kapandı. Başını dayadı. Sağ elinde kılıç hâlâ sımsıkı duruyor, sol eli sarkıyordu.

Kür Şad ölmüş, fakat attan düşmemişti.

Ölmüş, fakat yenilmemişti…


(ATSIZ ATA- BOZKURTLARIN ÖLÜMÜ )

1.Dünya Savaş'ının Bilinmeyen Cephesi (Batı Cephesi)

Birinci dünya savaşının en önemli cephesi olan batı cephesi, savaşı başlatan ve bitiren 

cephedir.Savaşın ana merkezi batı cephesidir.Almanlar ile Fransızların mücadele ettiği 

cephedir.Almanlar bu cephede savaşı yıldırım hızı (blitzkrieg) ile hareket edip Fransızları devre dışı 

bırakmayı amaçlamışlardır.Bu neden ile ordularını ona göre dizayn etmiştir.Motorlu araçlar ile 

motorize bir şekilde bu cephede savaşmaya hazırlanmışlardır.Bu hazırlandıkları planın adı Şilifin

 (Schlieffen) planıdır.İsmini Planı hazırlamakla görevlendirilen Alfred Von Schlieffen'den almıştır.

 Alfred 1891-1905 yılları arası Almanya'nın genelkurmay başkanıdır.Planı da bu dönem içinde 

hazırlamıştır.Almanlar savaşa donanımlı bir şekilde hazırlandılar.İlk tankı üreten ve kullanan

 Almanlardır.Yine zeplin ilk defa bu savaşta kullanılmıştır. Şilifin 4-5 hafta içinde Fransayı saf dışı 

bırakmayı amaçlamıştır.Fransa saf dışı kaldıktan sonra doğu cephesine yani Ruslara karşı savaşmayı 

amaçlamıştır.Toplamda 39 gün içinde savaşı bitirmeyi planlıyor.Plan gereği Almanlar 8 ordudan 1 

tanesi doğu cephesine diğer 7 orduyu ise batı cephesine Fransa üzerine gönderiyor.Fakat Almanların 

istediği gibi plan tutmuyor. Parise 80 km'lik bir uzaklıkta bulunan Marne'de Almanlar kalıyor.Zaten 

planın ilk hayal kırıklığı Belçika'da yaşanıyor.Almanlar Belçikayı 24 saatte geçmeyi planlıyorlardı

 fakat 7 günde zor geçtiler.Almanların istihbarat zayıflığı nedeni ile İngiltere ile Belçika'nın anlaşma

 yaptığını bilemiyorlar. Fransızlar Majino hattı denilen bölgeyi çok iyi savunma yapıyorlar. Bu bölge

 800 km'lik bir alanı kapsıyor. Tarihte ilk defa siper savaşları gerçekleşiyor.Almanya burada tıkanıp 

kalınca 28 Haziran 1919'da Versay Antlaşmasını imzalayıp teslim olmuştur.

1.Dünya Savaşı Karikatürler